آئین نامه های بین المللی روسازی

آئین نامه های بین المللی روسازی

مقررات و آئین نامه های بین المللی روسازی راه، برای مراحل طراحی، اجرا، و کنترل کیفیت و نگهداری راه، متنوع و گوناگون است. شماری از آنها برای کلیه مراحل بالا و برخی نیز برای یک یا چند مرحله، مشخصات و معیارهای فنی لازم را تدوین می نماید، که مشهورترین و معتبرترین آنها بشرح زیر می باشد:

استاندارد اِی اِس تی اِم (ASTM)

استانداردهای تدوین شده توسط این موسسه که سابقه ای بیش از یک قرن دارد، ویژه مصالح و مواد مصرفی در کلیه صنایع، از جمله صنعت راهسازی است.
معیارها و ضوابط کلیه مصالح مورد کاربرد در روسازی های بتنی، آسفالتی و مختلط شامل لایه های غیرآسفالتی، آسفالتی، بتنی و مواد چسباننده آنها نظیر قیر، سیمان، آهک و سایر افزودنی های شیمایی و نیز آزمایش های کنترل کیفیت در این استاندارد، طی مجلدات 04-01 الی 04-04 و 04-08 تهیه شده که به طور مرتب تجدید چاپ می شود و در صورت لزوم مورد بازنگری قرار می گیرد. این استاندارد درگذشته و حال یکی از مراجع اصلی برای مصالح مصرفی در روسازی راه ها در ایران بوده و استفاده از آن در صنعت راهسازی ایران سابقه ای طولانی دارد.

راهنما و استانداردهای آشتو (AASHTO)

سابقه موسسه آشتو و آئین نامه های فنی و آزمایشگاهی کنترل کیفیت آن، که ویژه صنعت راهسازی است، به بیش از 90 سال می رسد و کلیه مراحل طرح، اجرا، کنترل کیفیت، نگهداری و آزمایش های مصالح مصرفی در زیرسازی و روسازی را در بر می گیرد. اصول و مبانی طرح روسازی راه آشتو که مراحل تدوین مقدماتی آن بعد از آزمایش های صحرائی مشهور سال 59-1958 شروع و در سال 1986 نهائی شده و آخرین چاپ تجدیدنظر شده آن در سال 2004 منتشر گردیده، جامع ترین آئین نامه و برای روسازی بتنی و آسفالتی است. سابقه استفاده از آئین نامه های آشتو در ایران، نه فقط در مورد مشخصات روسازی، که در زمینه طرح اجزاء هندسی راه به سال 1334 می رسد که طی ابلاغیه های فنی مشترک وزارت راه و ترابری و سازمان مدیریت و برنامه ریزی وقت صادر شده است.

شش دانگ

تعریف شش دانگ زمین به چه معناست؟ چرا می گویند شش دانگ؟!! شش دانگ به معنای مالکیت شش دانگ هست در شش جهت یعنی شمال، جنوب، غرب، شرق، بالا و پایین که می شود شش جهت. منظور از بالا، آسمان بالای زمین و پایین، زمین زیر آن می باشد.

واژه های پرکاربرد در شهرسازی و ساخت و ساز

در قوانین و مقررات شهرسازی و ساخت و ساز در شهرها واژه هایی بکار رفته اند که بار حقوقی دارند . آشنایی با این واژه ها به درک آسان تر و دقیقتر قوانین و مقررات ساخت و ساز کمک میکند . اهم واژه ها به قرار ذیل است .

آماده سازی زمین
به مجموعه ای از فعالیتهای ضروری و هماهنگی گفته می شود که برای احداث واحدهای مسکونی و تاسیسات شهری و رفع نیازهای عمومی در اراضی صورت میگیرد و عمدتا بنا بر ضرورت شامل تسطیح زمین ، ایجاد شبکه های عبور و مرور و شبکه های تاسیسات شهری است .

فاینانس

قراردادهای فاینانس به این مفهوم هستند که یک بانک یا موسسه تجاری خارجی وامی را به منظور عملیات معینی به کشور  و یا شرکت خاصی پرداخت نموده و در واقع کنترلی بر روی هزینه کردن آن ندارد و بنابراین تعهدی نیز برای به ثمر نشستن طرح نداشته و در سررسیدهای معین اصل و فرع آن را از طرف قرارداد و یا بانک تضمین کننده قرارداد دریافت می کند.از این جهت که این روش یه شیوه کوتاه مدت انتقال سرمایه محسوب می شود، مهمترین شرط در دریافت وام ارزی، تخصیص آن به پروژه هایی است که دارای اولویت در توجیه اقتصادی بوده و نرخ بازگشت سرمایه معقولی دارند.

معرفی GIS

سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographic Information Systems) یا GIS یک سیستم کامپیوتری برای مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی بوده که قابلیت جمع آوری، ذخیره، تجزیه وتحلیل و نمایش اطلاعات جغرافیایی (مکانی) را دارد.

 داده ها در یک (GIS) بر اساس موقعیتشان نشان داده می‌شوند.

 تکنولوژی GIS با جمع آوری و تلفیق اطلاعات پایگاه داده های معمولی، به وسیله تصویر سازی و استفاده از آنالیزهای جغرافیایی، اطلاعاتی را برای تهیه نقشه‌ها فراهم می‌سازد. این اطلاعات به منظور واضح تر جلوه دادن رویدادها ، پیش بینی نتایج و تهیه نقشه‌ها به کار گرفته می‌شوند.

منهول

یک نوع از اتصالات است که برای متصل کردن چند شبکه و خط راه رو به هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثلاً در سیستم فاضلاب برای آنکه چندین خط لوله فاضلاب را به یکدیگر متصل کنند و به یک مسیر هدایت نمایند از منهول استفاده می‌شود و یا در سیستم‌های مخابراتی برای دسترسی به مسیرهای کابل‌ها در زیر زمین استفاده می‌شود. البته همگی در سطح شهر به انواع آنها برخوردیم، دریچه‌هایی که در سطح زمین موجود است و برای کاربری‌های مختلفی استفاده می‌شود (آب و فاضلاب، تلفن، برق و...) و منهول در واقع برای دسترسی آسان انسان به داخل کانال است و در آنها را با درپوش میپوشانند. منهول‌ها را از جنس بتن، آجر , پلی اتیلن و پلاستیک می‌سازند که بنا به کاربری متفاوت خواهد بود و همچنین درپوشهای آنها نیز از جنس پلی اتیلن , فولاد , چدن و... است.

سونداژ

سونداژ

برای اطلاع از ضخامت و وضعیت و مشخصات لایه های خاک و بتن و آسفالت از روش مغزه برداری استفاده میشود.در این روش بوسیله دستگاهی شبیه دستگاه دریل ولی با سایز بزرگتر از مته های کوچک و بزرگ تو خالی برای شناسایی محل حفر استفاده می شوند،که به این دستگاه ماشین کر گیری و به این عملیات سونداژ می نامند.

هرگونه عملیات جهت شناسایی لابه های خاک ، بتن ، آسفالت .... سونداژ می باشد . البته همیشه به دستگاه کرگیری نیاز نیست چه بسا یک ناظر جهت شناسایی نطقه ای مثلا محل دقیق عبور لوله گاز یا آب و ... و یا تعیین عمق پی سنگی و یا مشابه آن دستور سونداژ را میدهد .

سونداژ در کل به عملیات حفاری(دستی یا ماشینی) جهت اطلاع از وضعیت عملیات اجرائی گفته می شود.

سازه نگهبان

در بسیاری از پروژه های ساختمانی لازم است که زمین به صورتی خاکبرداری شود که جداره های آن قائم یا نزدیک به قائم باشد. این کار ممکن است به منظور احداث زیر زمین ، کانال ، منبع آب و .. صورت گیرد. فشار جانبی وارد بر این جداره ها ناشی از رانش خاک بر اثر وزن خود آن ، و نیز سر بار های (surcharge) احتمالی روی خاک کنار گود می باشد. این سربارها می توانند شامل خاک بالاتر از تراز افقی لبه ی گود ، ساختمان مجاور ، بارهای ناشی از بهره برداری از معابر مجاور و ... باشند. به منظور جلوگیری از ریزش ترانشه و تبعات منفی احتمالی ناشی از این خاکبرداری ، سازه های موقتی را برای مهار ترانشه اجرا می کنند که به آن سازه های نگهبان (retaining structures;support systems) می گویند

ترانشه و برم در راهسازی

ترانشه به فرورفتگی‌های مصنوعی یا طبیعی در سطح زمین گفته می‌شود که ژرفای آن‌ها از پهنایشان بیشتر و پهنای آن‌ها از درازایشان بسیار کمتر است.

-ترانشه به وجود اختلاف ارتفاع زیاد در مقطع کوچک عرضی میگویند .

در زمان خاکبرداری به دیوارهای قایم ترانشه و به دیوارهای افقی برم میگن

از محل ترانشه های تند منحنی میزان گذر نمی کند و با محدوده مشخص می شوند...

در جاهای که تراکم منحنی میزانها زیاد باشد نشان دهنده ترانشه طبیعی می باشد...

هرگاه برای ایجاد بستر راه نیاز به حفاری از سطح طبیعی زمین با شیب مناسب باشد به قسمت حفاری شده ترانشه یا trench گویند.

پله هایی که بین ترانشه ها ایجاد میشود را "برم" Berm میگن که وقتی ارتفاع دیواره ترانشه از 8 متر بیشتر بشه برای حفظ پایداری شیروانی ترانشه اجرا میشه.

اصطلاحات راهسازی (2)

بتن آسفالتی با دانه بندی باز

 عبارت است از مخلوط قیر و مصالح سنگی با دانه بندی باز که مناسب برای بالا بردن اصطکاک روسازی مرطوب می باشد.

بتن آسفالتی با دانه بندی متراکم

 عبارت است از مخلوط قیر و مصالح سنگی با دانه بندی پیوسته مناسب برای شرایط محلی با کاهش فضای خالی و افزایش مقاومت و عمر بیشتر.

بستر روسازی راه

 سطح تمام شده خاکی راه که مصالح لایه های روسازی بر روی آن قرار می گیرد.

بهسازی و روکش آسفالتی

 مرمت و اصلاح انواع آسیب دیده گی های سطحی و سازه ای روسازی های آسفالتی، شامل : تعمیرات سطحی، اجرای روکشهای تقویتی، بازیافت و یا ترکیبی از این عملیات بهسازی نامیده می شود.