این
سازه که شاید ساخت آن قدمتی چهار هزار ساله دارد، یکی از معدود سازه هایی
است که بشر با استفاده از تنها یک متریال ( نى ) می ساخته. ساخت این بنای
زیبا و منحصر به فرد که از دوره سومری در منطقه بین النهرین به خوزستانی
های ایران رسیده است، اکنون در معرض فراموشی و نابودی است .
تنها سازندگان آن بومیان سالخورده ای هستند که اگر روزی بین ما نباشند، ساخت این سازه ی با قدمت در زمان ما متوقف خواهد شد.
در قدیم
بیشتر خانههای عربهای خوزستان مضیف داشت و ساخت خانه با نی از ویژگی
معماری خانههای خوزستان در گذشته بوده است. اصل سازه مضیف روی حفاری
چالهای است که قرار است در آن قرار گیرد و ساخته شود. تنها افراد خاصی
هستند که میتوانند مختصات هندسی این چالهها را تعیین کنند و آن را به
صورت دستی و نه با بیل مکانیکی حفر کنند. هرچه چاله موربتر باشد هلالی
ستونها و سقف بهتر شکل میگیرد. پس از کندن چاله و آمادهسازی نیها، به
صورتی که پوسته آنها باید جدا شود، نوبت به تثبیت ستونها در گودالها
میرسد که آن را با ملات کاهگل محکم میکنند و برای هلالی کردنش روی هر
ستون دو نفر بالا رفته و آن را شکل میدهند. تعداد ستونها نیز فرد است و
از سه تا نوزده ستون میرسد. پس از گذشت دو روز ملات ستونها خشک میشود و
نوبت به دیوارهها و سقف میرسد.
مردم
خوزستان از گذشته های دور به دنبال ساخت سازههایی بودند که در گرمای طاقت
فرسا، خنک و در سرما، گرم باشد. بزرگان قوم (شیوخ) یا کسانی که توانایی
مالی دارند، همیشه برای پذیرایی از مهمانان خویش از مضیف استفاده میکنند
که از نظر ساختاری بسیار زیباست. مشبکهای چشمنواز و بوریاهای طلایی رنگ
در طلوع خورشید، زیبایی خاصی به طبیعت اطراف میبخشد.
جلسات
قومی، حل اختلافها و نشست بزرگان قوم در این سازه برگزار می شد. وسعت
زیاد مضیف در قدیم نوعی افتخار برای بزرگ قوم بهحساب میآمد. داخل مضیف
با فرشهای دستباف، بالشهای خوشرنگ، منقل زیبا، دله و فنجانهای قهوه و
عودهای خوشبو و هنرهای محلی تزیین میشود.